| Aantekeningen |
- (Parijs 21 aug. 1165 - Mantes 14 juli 1223), koning van Frankrijk van 1180 tot 1223, uit het Huis der Capetingen, werd op 1 nov. 1179 door zijn vader Lodewijk VII gekroond en tot mederegent aangesteld. Bij diens dood, op 18 sept. 1180, volgde hij hem als koning van Frankrijk op. In 1180 huwde hij Isabella van Henegouwen, nicht van Filips van de Elzas, graaf van Vlaanderen, en verwierf Artesi? als huwelijksgift. Nadat zijn politiek van territoriale expansie tot eerste resultaten had geleid spande hij zich in om de macht te breken van de Engelse koning, die bijna geheel Zuidwest-Frankrijk van hem in leen hield. De derde kruistocht (zie kruistochten), waaraan Filips zelf slechts kortstondig deelnam, bood hem hiertoe de kans, daar de nieuwe Engelse vorst, Richard Leeuwenhart, op de terugkeer uit het oosten, in Oostenrijk gevangen werd gezet. Met behulp van Richards broer, Jan, wist Filips tijdelijk Normandi? in te palmen (1192-1193); na Richards terugkeer, maart 1194, keerde de krijgskans echter voor Filips, die een reeks nederlagen leed. Een groot deel van Artesi? moest hij aan Vlaanderen afstaan. Ook met Rome kwam Filips in conflict, omdat hij in 1193 zijn tweede vrouw Ingeborg van Denemarken verstootte en in 1196 met Agnes van Meran huwde, die hij, ondanks pauselijke dreiging met excommunicatie, niet wilde verlaten.
Toen de Engelse troon in 1199 openviel, steunde Filips de aanspraken van Arthur van Bretagne, neef van de nieuwe koning Jan zonder Land. De weigering van deze laatste om aan het Franse hof leenhulde te komen brengen, had de confiscatie van alle Engelse leenbezittingen op het continent tot gevolg (1202). Filips annexeerde Normandi? (1204), Anjou, Maine, Touraine (1205) en Poitou (1208). Uiteindelijk bleven slechts Zuid-Poitou en Guyenne in Engelse handen. Paus Innocentius III droeg Filips een kruistocht tegen Engeland op die echter verviel daar de Engelse vorst zich tijdig aan de paus onderwierp. De Franse expeditie werd naar het Engels-Welfs geori?nteerde Vlaanderen afgeleid, waar de Franse vloot bij Damme een nederlaag opliep (30 mei 1213). Om de Franse expansie te breken stuurde de Engelse koning aan op een grote anti-Franse Europese coalitie, waarbij weldra aansloten: zijn neef de Duitse keizer Otto IV, de graven van Vlaanderen, Holland en Boulogne. Het gezamenlijke leger, dat Noord-Frankrijk wilde binnenvallen, werd echter door het Franse, verbonden met Frederik II van Hohenstaufen, op beslissende wijze verslagen in de Slag bij Bouvines (27 juli 1214). Gevolg was dat Vlaanderen onder Franse controle kwam en dat de Engelse koning definitief zijn Franse lenen verbeurde.
Filips II is er in geslaagd het koninklijk domein zo uit te breiden en het gezag zo stevig te vestigen, dat het voortaan niet meer nodig was de opvolger reeds v??r de dood van de regerende vorst te laten kronen. De steden kreeg hij aan zijn zijde, door het verlenen van gunstige privileges, bijv. stapelrecht te Parijs en Rouaan. Parijs werd een waar bestuurscentrum.
|
1165 - 1223 (57 jaar)